1. KSIĄŻKA, KSIĄŻCE NIERÓWNA
Na początek warto zwrócić uwagę na podział książek Star Wars. Można je podzielić z grubsza na trzy podstawowe grupy:
-Książki dla dorosłych- tak określa się standardowe książki Star Wars. Określenie to jest zaznaczeniem, że nie są to pozycje robione przede wszystkim dla dzieci. Są to pozycje, które najwięcej wniosły do świata Star Wars i wykreowały najwięcej jego świata. Najkrótsze książki mają niewiele ponad 200 stron, a najdłuższa ma ponad 600 stron. Część książek to po prostu rozwinięcia elementów, które znamy z filmów (np. pokazanie trochę więcej postaci, która w filmie grała rolę epizodyczną), inne po prostu tworzą nowe grupy bohaterów. Oczywiście są też książki, które pokazują przygody najbardziej znanych i kultowych filmowych postaci. Wybór książek jest bardzo duży. Zaś wśród tych książek można znaleźć wiele, które nie są tanim odcinaniem kuponów od popularnej marki tylko mają ciekawe pomysły i historie. Niektóre z nich nawet poszły odrobinę dalej niż filmy i skupiły się na wątkach bardziej mrocznych i dramatycznych. Niektóre pozycje też w ciekawy sposób eksperymentują np. poprzez pokazanie świata SW z zupełnie innej perspektywy.
-Książki młodzieżowe- ten rodzaj książek ma około 100-150 stron. To co poza długością odróżnia je od dorosłych, standardowych książek to prostsza fabuła, prostszy język i nieco większa czcionka. Z względu na to, że książki są krótkie to zazwyczaj poszczególne historie są rozpisane na kilka tomów połączonych głównym wątkiem. Po jego zakończeniu seria albo się kończy, albo zaczyna kolejny główny wątek, który trwa przez kolejne tomy. Mimo wszystko w tego typu książkach zdarzają się dobre historie, choć czasem są lekko infantylne, to można tu znaleźć parę tytułów, które mogą zainteresować.
-Książeczki dla dzieci- pozycje mające mało stron, często też i mało tekstu. Skierowane są dla najmłodszych. Czasem fabuła jest tu zaledwie szczątkowa, a czasem wręcz w ogóle jej nie ma.
To pozycja dla najmłodszych, które dla dorosłych fanów mogą być jedynie ciekawostką.
2.KTÓRY KANON?
Obecnie istnieją dwa kanony gwiezdnych wojen:
-Legends- kanon ten był rozwijany od 1977 roku. Pojawiło się tu wiele postaci, które dla fanów są równie wspaniałe i kultowe co postaci filmowe. Sława niektórych postaci dotarła nawet do ludzi, którzy zbytnio w uniwersum kosmicznej sagi nie siedzą. Jednak w 2014 roku Disney zamknął ów kanon, by mieć otwarte pole do pisania nowych filmów z gwiezdnych wojen.
-Obecny kanon- Nowy kanon stworzony przez Disneya. To w nim będą działy się kolejne filmy. W nim też dzieje się akcja serialu animowanego rStar Wars: Rebeliancir1;. Z wcześniej zrobionych produkcji w tym kanonie mamy całą filmową sagę, Film The Clone Wars (Wojny klonów), serial The Clone Wars (Wojny klonów), oraz komiks Darth Maul: Son of Dathomir.
Jak na razie na polskim rynku nie ukazały się żadne książki z obecnego kanonu.
3. ZASADY CZYTANIA
Praktycznie całe czytanie książek Star Wars można w wielkim skrócie opisać w dwóch zasadach:
-ZASADA 1: Książki dziejące się przed Dziedzicem Imperium można czytać w dowolnej kolejności. Należy tylko pamiętać by poszczególne serie czytać po kolei.
Bierze to się stąd iż większość tych książek to zupełnie różne różne historie. Czasem pojawiają się pewne nawiązania, czy sytuacje, że postać z książki X pojawia się też później w innej książce. Ale zawsze w takich sytuacjach najważniejsze informacje są przypomniane. Nie ma więc sytuacji, że zaczniemy od książki, a tu nagle pojawi się masa obcych nam postaci, które nie będą miały żadnego wprowadzenia.
Warto tu jednak zwrócić uwagę na serie Wojny klonów (tą na którą składają się książki takie jak Punkt przełomu, Spisek na Cestusie). Tam każda książka to osobna historia. Jedyne tomy, które tworzą razem jedną historie to duologia Medstar. Ją oczywiście czytamy po kolei i wtedy nie pogubimy się w niej.
-ZASADA 2: Książki dziejące się po Dziedzicu Imperium czytamy po kolei.
Dziedzic Imperium był książką, która zaczęła pewną ciągłość fabularną opowiadającą o dalszych przygodach Hana, Luke'a i Lei. Książki które dzieją się dalej tworzą swego rodzaju długą opowieść o dalszej walce z Imperium i różnymi nowymi zagrożeniami.
Jednak nie trzeba czytać wszystkiego. Przy niektórych pozycjach jest to wręcz nie wskazane. Najważniejszymi pozycjami są:
-Trylogia Thrawna- czyli Dziedzic Imperium, Ciemna strona mocy i Ostatni rozkaz. Książki te zaczęły ów fabułę. Tu pojawiło się parę ważnych postaci i motywów, które były później często przywoływane w późniejszych książkach.
-Trylogia Akademii Jedi- czyli W poszukiwaniu Jedi, Uczeń ciemnej strony i władcy Mocy. Książka ta zaczyna dość ważny motyw, poza tym tu pojawia się kilka nowych postaci drugoplanowych, które od czasu do czasu odegrają swoją rolę później. Pewnym jednak problemem z tą książką może być fakt iż nie zawsze autor umie dobrze wykorzystać swoje pomysły i zdarza mu się czasem przynudzać. Jednak mimo tego warto z tymi książkami się zapoznać
-Ja Jedi- Jest to pozycja, która jest warta przeczytania z kilku powodów. Po pierwsze jest to dobra i ciekawa książka. Po drugie głównym bohaterem jest postać, która później też raz na jakiś czas odegra ważniejszą rolę. Po trzecie akcja tej książki częściowo pokrywa się z trylogią akademii Jedi. Z tego powodu jeśli nie damy rady zmęczyć tamtych książek to możemy zobaczyć tą historię w nieco krótszym wydaniu z perspektywy głównego bohatera tej książki. Jeśli zaś przeczytaliśmy trylogię akademii Jedi, to nie będziemy się tu nudzić, bo główny wątek fabularny jest tu nowy, a wydarzania pokrywające się z trylogią są tylko częścią całej historii.
-Trylogia koreliańska-czyli Zasadzka na Korelii, Napaść na Selonii i Zwycięstwo na centerpoint Pozycja, której znajomość się przyda zważywszy na to, że później w ważnych dla fabuły seriach pojawiają się nawiązania do tej trylogii.
-Duologia Ręka Thrawna- czyli Widmo przeszłości i wizja przyszłości. Jest to swego rodzaju zamknięcie pewnego etapu w historii bohaterów. Pojawia się tu masę różnych nawiązań do poprzednich wydarzeń.
-Młodzi rycerze Jedi i Junior Jedi Knights-są to serie młodzieżowe jednak piszę o nich tu ponieważ wykreowano w nich postaci, które w późniejszych pozycjach okazują się pełnić ważną rolę, są swego rodzaju następnym pokoleniem bohaterów. Warto przynajmniej poczytać o postaciach, które się tu pojawiają.
-Nowa Era Jedi- czyli 19 tomowa seria, która jest wielkim punktem przełomowym w całej historii świata Star Wars. Mamy wielki konflikt, gdzie wraca wiele postaci z poprzednich książek. Założenia fabularne mogą wydawać się wielu nieco dziwne i nie pasujące do świata gwiezdnych wojen. Jednak warto zwrócić uwagę iż była to seria która miała rozruszać uniwersum kosmicznej sagi i wprowadzić do niej nowe, prawdziwe zagrożenie. Poza tym ów seria zapoczątkowała nowe podejście w tworzeniu książek Star Wars. Oczywiście czasami niektóre tomy mogą się wydawać wydłużone na siłę, niektóre rzeczy mogły by być pokazane lepiej, ale mimo wszystko jest to dobra seria.
-Dziedzictwo Mocy-9 tomowa seria, która opowiada o kolejnym konflikcie. Jest tu dość sporo odwołań do trylogii koreliańskiej.
-Preznaczenie Jedi-9 tomowa seria, mamy kolejne wydarzenia i kolejne zagrożenie. Jest to ostatnia seria z całej ciągłości fabularnej.
Czego unikać:
-Trylogia Calisty- czyli Dzieci Jedi, Miecz ciemności i Planeta zmierzchu. Książki bardzo słabe, mające sporo głupot fabularnych i głupich pomysłów.
-Kryształowa gwiazda- o tej książce wszyscy zapomnieli. Książka ta jest dość średnia, żeby nie powiedzieć słaba i praktycznie nigdzie do niej nie nawiązują.
Uzupełnienie linii fabularnej:
Czyli coś co nie jest bezpośrednio kolejnym elementem ciągłości fabularnej, ale ją uzupełnia.
-X-wing-seria, która skupia się na postaciach, które filmie pojawiały się na krótko oraz postaciach całkowicie nowych. Wątki tych postaci potem są kontynuowane w Nowej erze Jedi i późniejszych seriach. Stąd warto zanim zacznie się czytać Nową erę Jedi poczytać tą serie.
-Ślub księżniczki Lei-książka ta co prawda nie wymiata, a główny pomysł może się nawet wydać nieco dziwny. Ale w tej książce po raz pierwszy poznajemy planetę Dathomira oraz konsorcjum Hapes. Są to o tyle ważne rzeczy iż potem do nich jest dużo nawiązań w różnych innych książkach.
4.OD CZEGO ZACZĄĆ?
W tym miejscu podam listę tego od czego można zacząć:
Jeśli interesuje nas główna linia fabularna (czyli co się działo po bitwie o Endor):
-Trylogia Thrawna- Bo od tego się ta fabuła zaczyna.
Jeśli chcemy zacząć od czegoś bliskiego Starej trylogii:
-Opowieści z kantyny Mos Eisly
-Opowieści z pałacu Jabby
-Cienie Imperium
-Zjawa z Tatooine
-Gwiazda śmierci
-Trylogia Hana Solo (ta od A. C. Crispin)
Jeśli chcemy zacząć od czegoś bliskiego Nowej trylogii:
-Labirynt Zła
-Zemsta Sithów
-Czarny lord. Narodziny Dartha Vadera
Te trzy książki związane z Zemstą sithów są dość ciekawe i rozwijają znacznie wątki pokazane w filmie, dodają też rzeczy na które w filmie nie było miejsca. Adaptacja Zemsty sithów znacznie lepiej pokazuje tą fabułę niż filmowa wersja.
-Zjawa z Tatooine- w tej książce jest dużo nawiązań zarówno do nowej jak i starej trylogii. Poza tym rozwija też parę wątków z czasów nowej trylogii.
Jeśli interesują nas Wojny klonów:
-Punkt przełomu-Jądro ciemnośći w wersji Star Wars
-Spisek na Cestusie
-Próba Jedi
-Medstar I i II-opowieść o fregacie medycznej. Jest tu mniej akcji, a więcej skupienia na dość ciekawych postaciach
-Komandosi republiki- seria czterech książek, które opowiadają o komandosach republiki. Warto zauważyć, że z czasem seria tworzy dość dużą grupę własnych postaci i to one później są najważniejszym elementem. Mimo iż akcji jest tu sporo to wątki związane z losem klonów, pokazaniem mandaloriańskiej kultury są tu bardziej eksponowane.
Warto jednak zwrócić uwagę iż wojny klonów w wydaniu książkowych to zbiór różnych opowieści z tego okresu. Jeśli interesuje nas fabuła tego konfliktu czyli cały przebieg wojny i różne problemy z jakim musieli się wtedy borykać bohaterowie to trzeba sięgnąć po komiksy z cyklu Republic (większość z nich wydano w Star Wars Komiks).
Warto też zwrócić uwagę iż niektóre pozycje z tego okresu są dość specyficzne. Tak więc to kwestia tego czy taki a nie inny styl nam się podoba. W tym czasie twórcy książek bardzo eksperymentowali i nie każdemu efekty tych eksperymentów będą się podobać.
Jeśli interesują nas Sithowie:
-Trylogia Dartha Bane';a
Jeśli interesują nas Jedi:
-Seria Uczeń Jedi
-Seria Wojny klonów (czyli Punkt przełomu, spisek na Cestusie i pozostałe z tej serii)
Jeśli interesują nas łowcy nagród lub Boba Fett:
-Trylogia wojen łowców nagród (Mandaloriańska zbroja, Spisek Xizora, Polowanie na łowce)
Czego unikać:
-Mroczne Widmo
-Atak klonów
-Gwiezdne wojny/Nowa nadzieja
-Imperium kontratakuje
-Powrót Jedi
Adaptacje książkowe są prawie zawsze tylko wyciąganiem kasy. Zazwyczaj nie wiele wnoszą poza paroma informacjami, a same wydarzenia opisują dość średnio. Poza Zemstą sithów napisaną przez Stovera wszelkie adaptacje są w najlepszym wypadku średnie. Nie są to książki jakieś mega złe, ale zamiast nich lepiej po prostu obejrzeć sobie film ponownie.
-Planeta życia- wielu sięgnęło po tą książkę spragnieni czegoś co by się działo pomiędzy I, a II częścią. Niestety książka ta jest dość nudna. Niby pojawiają się Obi Wan i Anakin, ale książka bardziej się skupia na nawiązaniach do Nowej ery Jedi niż na rozwijaniu wątków z nowej trylogii
-Moc wyzwolona- fabuła The Force Unleashed miałaby szansę stać się podstawą do napisania dobrej książki jeśli ją by odpowiednio rozwinąć czy przerobić. Jednak autor tego nie zrobił. Stąd książka to taka książkowa wersja let';s playa gry.
-Galaxies: Ruiny Dantooine
-Seria The Old Republic-ta seria jest właściwie uzupełnieniem fabularnym świata gry. Raczej nie sa to opowieści, które czyta się dobrze wyrywając z tego kontekstu. Dlatego są to pozycje raczej tylko dla tych, którzy interesują się grą The Old Republic.
Najczęściej zadawane pytania:
1.Jeśli nie znam Gwiezdnych wojen to od czego zacząć? Najpierw czytać książki czy obejrzeć filmy?
Filmy stanowią główny filar świata Star Wars. Dlatego zanim zaczniemy czytać książki Star Wars trzeba mieć obejrzeć filmy.
2.Gdzie znajdę chronologię książek Star Wars?
W tym miejscu.
3.Gdzie znajdę informacje na temat świata Star Wars?
Na Wikipediach poświęconym gwiezdnym wojnom. Takim jak polski Ossus, czy Amerykańska Wookiepedia.
Poradnik stworzył MistrzSeller.
Jak zaczynałem czytanie SW to czytałem Maskę Kłamstw, Mroczne Widmo i Dartha Maula i Poza Galaktykę. Bardzo dobrze wspominam te książki i co ciekawe tworzyły one zazębiającą się i bardzo spójną fabułę. Praktycznie koniec Maski, (gdzie występuje Monchar) jest początkiem Łowcy z Mroku, którego koniec przechodzi w początek Mrocznego Widma. Szkoda, że wtedy nie wydali Plagueisa (którego należałoby czytać chyba jako pierwszego, po czym przeczytać wspomniane trzy pozycje).
Z tamtego okresu pamiętam, że zapamiętałem wszystkich Neimoidian jacy byli jak np. Dofine'a Doda i często wykorzystywałem te postacie w kalamburach, Intuicji, czy konkursach wiedzowych na spotkaniu.
Co ciekawe Łowca z Mroku przechodzi płynnie w Medstary i Noce Coruscant.
Jako ciekawostkę podam, że dopiero Poza Galaktykę stało się dla mnie inspiracją do przeczytania Trylogii Thrawna, tylko i wyłącznie ze względu na styl pisania Zahna i z tego samego powodu skusiłem się na przeczytanie Rozbitków. Pozostałe książki, które czytałem dotyczą okresy przed Powrotem Jedi (no może poza Mindorem, którego aktualnie czytam i który jest de facto kontynuacją Punktu Przełomu).
Potem miałem fazę na starą Trylogię i wszelkiego rodzaju opowieści. Po czym wróciłem do Traviss (jarałem się jak Szycha ze dwa lata wcześniej) i najnowszych Wojen Klonów gdzie utknąłem bo skończyłem studia i nie miałem dostępu do BUŁ.
Podsumowując bardzo fajny artykuł. Jest z czym polemizować lub się zgodzić.